Dag 3 van de uitdaging om elke dag een boek voor te stellen
Een cadeautje voor mezelf
Tussen de Sint en de kerstman deed ik mezelf een cadeautje, zo maar. Ik had gelezen dat er een nieuwe uitgave was van de beste werken van Bomans. Kijkend in de etalage van de boekenwinkel kwam dat idee in mij op en precies tien seconden later bestelde ik het boek.
Pieter Bas
Ik ben een fan van Godfried Bomans, al heel lang. Ik geniet als ik lees in Eric en Pieter Bas, de capriolen en vooral de “Mijmeringen bij een bord spaghetti”. Elke keer ik een voet op Italiaanse grond plan, lees ik dat laatste kleine boekje opnieuw. Godfried Bomans droeg en draagt bij aan mijn innerlijk geluk en in de rust die ik mezelf gun bij een boek. Ik las en herlas, lees en herlees. Thuis declareerden we teksten uit Pieter Bas. Mijn broer was zo bezeten dat hij elk jaar tijdens zijn eindexamens, Piet Bas herlas. Het boek zorgde voor rust in zijn hoofd. Ik was niet het kindje dat boeken verslond en zeker geen jeugdboeken. Godfried Bomans was wel populair in de klasliteratuur. Ik herinner mij het moment dat onze leerkracht voorlas hoe de broertjes Bas ’s avonds hun drollen vergeleken in lengte en dikte. Mooi toch. Zo moet een tekst voor mij zijn. Vanuit het gewone toont Bomans de echte mens met nood aan competitie, broederschap en gezelligheid.
Erik
Bomans kreeg mij aan het lezen. “Erik” is een ander pareltje en daar las de leerkracht Nederlands van het vierde middelbaar uit voor. Ik wist onmiddellijk dat ze veel gevoel voor humor had toen ze de tekst waaruit de lichte vorm van dyslexie van Erik bleek, hij verwarde wesp met weps, voorlas. Gelukkig liet onze leerkracht Nederlands de dwaze, totaal overbodige en vervelende vragen na elk hoofdstuk achterwege. Over die vragen zei Bomans zelf dat hij de meeste niet zou kunnen beantwoorden. Bomans was de enige ‘verplichte auteur’ die ik achteraf bleef lezen omdat ik mij zijn verhalen zo goed kan voorstellen en hij mij aan het lachen bracht door van het gewone iets heel grappig te maken. Hij ging ver in zijn fantasie en dat deden wij, mijn broers en ik, heel graag. Zonder dat het drama heette, speelden wij rollenspelen, onder andere met verhalen van Bomans.
Een nieuwe uitgave van zijn beste cursiefjes
Gelukkig zijn er nog mensen die net als ik bijna 50 jaar na de dood van Godfried Bomans uitkijken naar een nieuwe versie van zijn verzameld werk. Het cursiefje dat ik als tiener een topper vond is het verhaal van de stoffenverkopers. Ja! Het hoort bij de beste werken van Bomans. Ik deel de mening van de jury. Het verhaal staat in “De Brandmeester” van pagina 55 tot 62. Acht bladzijden echt plezier. Ik vertel het kort…
De stoffenverkoper
De kleine Godfried moest met zijn mama mee naar de stoffenwinkel. Die mama wist iets over stoffen en was zo kritisch dat ze verkopers tientallen stoffen liet uitvouwen om na lange tijd en heel veel ‘ont-wikkelde’ rollen te zeggen dat ze er nog even over moest nadenken. De stoffenverkoper bleef beleefd, onderdanig en vriendelijk. Dat moest. Tegenwoordig bestaan daar trainingen voor. De verkopers uit de jaren 40 en 50 waren welgemanierd en vriendelijk uit plichtsbewustzijn, om hun werk niet te verliezen. Omdat Bomans een sociaal mens was, stelt hij alternatieven voor om de stress (al bestond dat woord waarschijnlijk nog niet) van de stoffenverkopers te reduceren. Ik citeer letterlijk: “Hangende dit onderwerp heeft een magazijn in het Westen des lands een voorlopige oplossing gevonden die als zeer curieus hier vermelding verdient. Om de honderd klanten mag daar een bediende een klant opeens, zonder dat daartoe de minste aanleiding bestaat, een muilpeer toedienen.”
Kijk, dat is zijn zinnen die je als 19-jarige super grappig vindt, waar je onmiddellijk in een deuk van ligt, je tientallen keren citeert en hoopt dat een andere er evenveel plezier aan heeft als jij zelf. Veertig jaar later weet ik dat een muilpeer verkopen aan mensen die hemeltergend hard op je humeur werken en je zenuwen en hartslag op de proef stellen, geen goeie oplossing is. Maar het blijft grappig. De gedachte aan een goeie muilpeer doet al deugd en laat je goesting om die te geven overgaan. Om die reden kijken veel mensen graag naar ‘De Kampioenen 4’.
Maar beter, veel beter dan ‘de kampioenen’ zijn de boeken van Bomans. Als iemand mij zegt fan te zijn van Bomans, denk ik al onmiddellijk: “Dit is een mens met een groot gevoel voor humor”. Zo bezeten ben ik van zijn werk. Ben jij ook fan?
Lucrèce Matthijs schrijft Luc-RAAK 