Into the wild ( ook op school)

Als je je nu afvraagt wat de Oostenrijkse kunstenaar Hundertwasser met BOTJES (voor mijn Nederlandse lezers LAARSJES) te maken heeft, moet je verder lezen. Neen, jij vraagt je dat niet af maar toch, het wordt boeiend. Ik neem jou mee van Wenen naar Boston over Wenen en terug naar onze Vlaamse scholen. We reizen samen met de Oostenrijkse kunstenaar Hundertwasser.

Hundertwasser? Wie?

Friedensreichs Hunderdwasser (pseudoniem) was architect en kunstenaar en werkte vanuit een zeer natuurlijke kijk op de wereld. Als Jood ontliep hij de deportatie in de Tweede Wereldoorlog in tegenstelling tot veel familieleden. Hij is gekend voor zijn felgekleurde bouwwerken en dito schilderijen. Hij overleed in 2000. Twee jaar later maakte ik in Wenen kennis met hem en zijn erfenis.

Eerste citytrip naar Wenen

Hundertwasserhuis in Wenen http://www.luc-raak.be

In het jaar dat euro werd ingevoerd, 2002, vlogen wij in januari naar Wenen. Voor de oprichting van Brussels Airlines introduceerde het management goedkope vluchten en dus twijfelden we niet. Ik zal mij dat bezoek nog lang herinneren omwille van de koude, de heerlijke warme chocolademelk MET room en de grote stukken sachertorte. In mijn herinnering sta ik al lang op dieet maar blijkbaar liet ik mij goed gaan tijdens de Weense dagen.

Wenen is mooi maar ergens in kleine letters in één of andere gids zag ik ‘Das Hundertwasserhaus’ staan. De kleurrijke foto trok mij aan, de man was mij totaal onbekend. Het huis ligt een eind buiten het centrum maar als wij het vinden, kan jij dat ook.

Das Hundertwasserhaus in Wenen en wat ik er leerde

Het Hundertwasserhuis in Wenen is vooreerst kleurrijk maar schots en scheef. De vloeren liggen er zeer oneffen. De architect bracht het organische van de natuur naar binnen en door de ramen groeien bomen.

De man ( knap), het huis, de kunst en de filosofie slorpten mij op. De reden voor de oneffen vloeren herinner ik mij nog levendig. Meer nog, ik vertel het vaak in scholen als ik controles doe voor de veiligheid. Hundertwasser vond dat vloeren oneffen moesten liggen omdat mensen anders hun voeten niet meer bewust neerzetten en daardoor te veel in hun hoofd leven.

Hij creëerde oneffenheden, net als in de natuur. Voor een wandeling door het bos heb je een stevige schoen nodig maar je zet ook elke stap bewust omdat de kans bestaat dat anders valt.

En daar is juffrouw Lucrèce weer

‘Wat heeft dat nu weer met opvoeden en onderwijs te maken?’ hoor ik mijn vriendinnen die vinden dat ik daar te veel over praat, vragen. Alles! Door de vele veiligheidsvoorschriften maken wij onze speelplaatsen zo onnatuurlijk veilig dat kinderen zich zelfs geen pijn meer kunnen doen als ze vallen. Poorten worden automatisch afgesloten. Kinderen en volwassenen weten niet meer wanneer of waarom een deur achter hen sluit. De ervaring verengt zich tot doen en sluit alle denken uit.

Of ik vind dat we kinderen zichzelf moeten pijn doen om lessen te leren? Natuurlijk niet. Maar naast veiligheid is er ook opvoeding, zijn er afspraken, is er bewust worden. Ooit wandelen ze wel in de bossen, stappen ze op harde stenen, klimmen ze over rotsen. We kunnen hen maar beter duidelijk uitleggen dat wandelen in de natuur wel gevaren inhoudt vooraleer ze het echte leven ingaan.

En dan is er nog een tweede facet aan het idee van oneffen vloeren, namelijk dat we bewust onze voeten op de grond moeten zetten. Als je dat niet meer doet, loop je met je kop in de wolken. Hundertwasser roept op tot bewust leven. Wie aan zijn/haar zelfbewustzijn werkt, wie mediteert, wie yoga doet, wie gewoon wandelt of loopt in de natuur weet dat het mentale en fysieke contact met de grond je rustig en bewust maakt en je in het NU brengt.

Het NU is de staat van zijn waar je niet piekert over wat was en geen angsten hebt voor wat mogelijks nog moet komen.

Boston, een volgende ontmoeting

Zes jaar geleden belden mijn compagnon de route en ik lukraak aan bij een kunstgalerij in een herenhuis in Boston. De galerij was onopvallend op de tweede verdieping en het mag een wonder heten hoe wij er toe kwamen om daar aan te bellen. We moesten er precies zijn en we werden fantastisch goed ontvangen. Het eerste wat mij opviel was de lange gang vol werken van Hundertwasser, één van hun topartiesten. Dat het een galerij was die alleen Joods werk verkocht, had er natuurlijk mee te maken. En weer voelde ik mij daar thuis tussen de hoopgevende prachtige werken met de vooral organische vormen en fantastische kleuren. De werken waren te duur om mee naar huis te nemen maar ik koester de gratis kalender die ik kreeg met werken van Hundertwasser.

Terug in Wenen, mijn intieme afspraak met de kunstenaar

Drie jaar geleden waren we terug in Wenen. Tijdens de gidsbeurt in de stad werd getoond waar Hundertwasser zijn atelier had. Recht daar tegenover in een kleine straatje was het café waar hij elke morgen zijn koffie of thee dronk. Ik zag geen herkenning bij mijn reisgenoten bij het horen van de naam Hundertwasser. Na de wandeling verliet ik de groep en ging terug voor een intiem rendez-vous. Het café was sober en studentikoos. Er was waarschijnlijk niet veel veranderd sedert de  kunstenaar daar kwam. Ik stelde mij voor dat hij in een hoek zijn krant zat te lezen of aan de toog hing voor een verkwikkende koffie om daarna totaal in zichzelf gekeerd aan een nieuw project te werken. Het was voor mij een zalig moment al viel de taart daar tegen.

Mijn ontmoeting via de chatbox van Prana mental excellence

Deze morgen zag ik zijn naam verschijnen in de chatbox van Prana. Blijkbaar lopen in Nederland verschillende projecten met kinderen rond Hundertwassers idee van de vijf huiden. Dit facet van de kunstenaar was mij ontgaan. Toch som ik de huiden even op.

De vijf huiden

Onze vijf huiden zijn  

1e huid: Jezelf, je eigen huid

2e huid: Je kleding

3e huid: Je huis

4e huid: Je familie/vrienden, stad en land

5e huid: De natuur, het milieu, de aarde ‘  

De eenheidsgedachte dat wij verbonden zijn met de natuur is hierin terug te vinden want we willen ons thuis voelen in onszelf en op de aarde.

Into the wild in Everbeek

Als ik naar buiten kijk, zie ik ouders met kinderen wandelen met zware schoenen aan en vooral constant oplettend waar ze hun voeten zetten. Goed bezig. Dankzij de pandemie trokken we massaal naar buiten. Maar niet elk kind heeft ouders die met hen de natuur intrekken. De meeste kinderen gaan wel naar school. En er zijn nog te veel scholen met een grote tuin waar kinderen niet, of niet bij nat weer of niet omwille van veiligheid, mogen spelen. Jammer? Doodzonde! Kinderen zijn op te voeden, met kinderen kan je praten, kinderen kunnen afspraken naleven als ze in ruil zoveel mogelijk tijd buiten mogen doorbrengen. Laat kinderen toch spelen op natte en oneffen oppervlaktes. Zij leven al genoeg met het hoofd in de wolken tijdens de vele online- en andere louter cognitieve lessen.

Als directeurs mij een lange lijst redenen geven waarom kinderen niet altijd naar buiten mogen tijdens de speeltijden, heb ik maar één antwoord, ‘BOTJES, koop hen botjes’. En leer dat eens vallen enkel feedback is om de volgende keer beter en bewuster op letten terwijl ze spelen.

Elk kind naar buiten, weer of geen weer. http://www.luc-raak.be